Odbiór przedmiotu leasingu - windykacja i antywindykacja.

Po wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy leasingu, finansujący żąda wydania przedmiotu leasingu. Czy takie działania są zgodne z prawem?

Intencją ustawodawcy jest, aby umowa leasingu była stosunkiem trwałym. Jednym z wyrazów ochrony trwałości umowy leasingu jest istotne ograniczenie możliwości wypowiedzenia tej umowy. Wypowiedzenie może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w przepisach art. 709¹¹, 709¹² § 2 i art. 709¹³ § 2 k.c.

W przypadku skutecznego wypowiedzenia lub rozwiązaniu umowy leasingu [należy zweryfikować poprawność procedury zgodnie z przepisami], finansujący ma prawo żądać zwrotu przedmiotu leasingu. Korzystający ma natomiast prawo zwrócić dobrowolnie przedmiot leasingu na swój koszt, na wskazany przez finansującego adres. Prowadzenie windykacji terenowej i obciążanie klienta dodatkowymi kosztami nie znajduje w takim przypadku uzasadnienia. Dodatkowo wskazać trzeba, iż korzystającemu przysługuje prawo posiadania. Korzystający (leasingobiorca) jest uprawniony do posiadania, używania i osiągania pożytków z przedmiotu leasingu na podstawie umowy leasingu. Nie zawsze żądanie wydania przedmiotu leasingu przez finansującego jest zatem uzasadnione. Spory w tym zakresie powinien rozstrzygać sąd lub strony umowy na etapie negocjacji. 

Należy pamiętać, iż pełnomocnicy lub pracownicy firmy leasingowej dokonując tzw. agresywnej windykacji mogą naruszać dobra osobiste korzystającego. Każda forma nękania, nachodzenia, wypytywanie sąsiadów itp. może naruszać przepisy.  Przypisywanie przez firmę leasingową / bank przymiotu niesolidnego dłużnika godzi bezpośrednio w reputację leasingobiorcy, a ze względu na swą formę może godzić także w poczucie bezpieczeństwa, spokój, czy wolność i w całości może być odbierane jako naruszenie dóbr osobistych.

Zespół specjalistów oraz prawników naszej kancelarii oferuje Państwu audyt nad prawidłowym rozliczeniem umowy leasingu na etapie przedsądowym oraz profesjonalną obsługę na etapie procesowym, w szczególności w przypadku wypowiedzenia umowy leasingu lub kredytu.

Dodatkowy termin na zapłatę zaległej raty przed windykacją

Konsekwencje opóźnienia w zapłacie raty leasingowej zostały określone w art. 709¹³ Kodeksu cywilnego. Co do zasady, korzystający obowiązany jest płacić raty w terminach umówionych. Jeżeli dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, to finansujący powinien mu wyznaczyć na piśmie odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu (przyjmuje sie, że termin powinien być nie krótszy niż 7 dni) może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne.

Zatem najpierw musi nastąpić zwłoka z zapłatą co najmniej jednej raty, następnie - wyznaczenie na piśmie dodatkowego terminu do zapłaty z ostrzeżeniem, że brak zapłaty będzie skutkował wypowiedzeniem umowy. Dopiero nieotrzymanie zapłaty w dodatkowym terminie pozwala leasingodawcy wypowiedzieć umowę oraz prowadzić czynności windykacyjne zmierzające do odzyskania przedmiotu leasingu lub zapłaty.

W praktyce wypowiedzenie umowy leasingu przybiera postać kierowanego przez finansującego do korzystającego oświadczenia na piśmie. W związku z tym, wypowiedzenie następuje z dniem, w którym korzystający otrzymał je i mógł zapoznać się z jego treścią niezależnie od tego, czy rzeczywiście się z nią zapoznał (art. 61 k.c.). W przypadku każdej przesłanki wypowiedzenia umowy leasingu ustawodawca dopuszcza jednak uzgodnienie przez strony terminu wypowiedzenia.

Zwrot przedmiotu leasingu po wypowiedzeniu umowy leasingu

Przedmiot leasingu jest własnością finansującego. Umowy najczęściej przewidują opcję wykupu lub przeniesienia własności na korzystającego - po zakończeniu umowy leasingu zgodnie z harmonogramem. Opcja wykupu (art. 709¹⁸ kodeksu cywilnego) pozwala leasingobiorcy wykupić za ustaloną w umowie kwotę przedmiot leasingu, np. 1%. Jeśli jednak umowa ulega rozwiązaniu z uwagi na zaległości w płaceniu rat, to o opcji wykupu nie ma mowy. Przedmiot leasingu powinien wrócić do właściciela, czyli firmy leasingowej.

Brak zwrotu przedmiotu leasingu w zakreślonym przez finansującego terminie może skutkować naliczaniem kary za bezumowne korzystanie z przedmiotu leasingu (najczęściej dwukrotność wysokości raty leasingowej). Nadto leasingodawca może zgłosić przywłaszczenie organom ścigania (art. 284 kodeksu karnego):

§ 1. Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 3. W wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 4. Jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Dalszą konsekwencją braku zwrotu przedmiotu leasingu jest wytoczenie powództwa o wydanie, co zwiększa dodatkowo koszty korzystającego (koszty sądowe, zastępstwo prawne).

Zapraszamy do kontaktu z naszym zespołem analityków i prawników, w szczególności w przypadku wypowiedzenia umowy leasingu lub wadliwego rozliczenia / nakazu zapłaty:

Wypowiedzenie umowy leasingu musi spełniać określone warunki szczegółowo zdefiniowane przez ustawodawcę. W szczególności finansujący powinien wyznaczyć korzystającemu odpowiedni, dodatkowy termin na zapłatę zaległości. Bieg terminu zaczyna się w momencie powzięcia informacji przez korzystającego o wezwaniu (odbiór wezwania - przesyłki poleconej). W przypadku braku wyznaczenia odpowiedniego terminu na zapłatę może dojść do bezskutecznego wypowiedzenia umowy leasingu przez leasingodawcę.

Odbiór przedmiotu leasingu - protokół odbioru

Przekazanie przedmiotu leasingu powinno odbyć się na piśmie, na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego. Protokół taki powinna udostępnić firma leasingowa. Protokół powinien zawierać co najmniej następujące informacje: data, godzina, miejscowość, przebieg  i nr rejestracyjny w przypadku pojazdów, nazwiska osób (przekazujący i odbierający - funkcja), dane przedmiotu, opis ewentualnych uszkodzeń, opis wyposażenia dodatkowego. 

Po jakim czasie leasing zabiera samochód (przedmiot leasingu)?

Najczęściej po wypowiedzeniu umowy leasingu, firma leasingowa wzywa do wydania przedmiotu niezwłocznie. Z reguły jest to termin kilku dni. Po tym czasie zlecane są czynności windykacyjne ukierunkowane na odbiór przedmiotu leasingu. W przypadku zwłoki w wydaniu przedmiotu naliczane są kary umowne (tzw. bezumowne korzystanie). Firma leasingowa może również złożyć zawiadomienie o przestępstwie przywłaszczenia z art. 284 kodeksu karnego. 

Zalecamy podczas zwrotu przedmiotu leasingu wykonać własne zdjęcia przedmiotu oraz zdjęcia lub skany dokumentów (polisy, gwarancji, dowodu rejestracyjnego itp.). Przedmiot powinien być czysty. W innym przypadku narażamy się na koszty czyszczenia oraz ryzyko wpisania w protokole informacji, iż z uwagi na zabrudzenia nie jest możliwe zweryfikowanie stanu przedmiotu. 

Kontakt ws. pomocy prawnej w leasingu >>>

Słowa kluczowe:

[odbiór przedmiotu leasingu, wypowiedzenie umowy leasingu, rozwiązanie umowy leasingu, wezwanie do zapłaty, windykacja przedmiotu leasingu, Finserv, Leasing Polski, Bre, Mleasing, EFL, Idea, Raiffeisen Leasing, PKO Leasing, Impuls Lesing, naruszenie dóbr osobistych, antywindykacja]