Przywłaszczenie przedmiotu leasingu
Przestępstwo przywłaszczenia jest przestępstwem umyślnym, kierunkowym – to znaczy, że można je popełnić jedynie w zamiarze bezpośrednim. Sprawca musi zatem obejmować świadomością, że rzecz bądź prawo nie należą do niego, a mimo to pragnie on zatrzymania cudzego mienia ruchomego dla siebie lub dla innej osoby, bez żadnego ku temu tytułu.
Istota leasingu - używanie przedmiotu i osiąganie pożytków.
Zgodnie z Art. 7091 k.c. Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Z powyższego wynika, iż przedmiot leasingu (samochód / maszyna / itd.) przez cały okres trwania umowy leasingu jest własnością firmy leasingowej. Leasingobiorca (korzystający) używa przedmiotu i zobowiązuje się do zapłaty rat leasingowych równych co najmniej cenie zakupu przedmiotu leasingu.
Leasingobiorcy przysługuje prawo nabycia przedmiotu leasingu na koniec umowy leasingu za wartość rezydualną (wartość wykupu) zgodnie z Art. 70916 k.c.: „Jeżeli finansujący zobowiązał się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin.”
Kiedy dochodzi do przywłaszczenia? Przesłanki.
Problem większości leasingobiorców sprowadza się do wypowiedzenia umowy leasingu przez finansującego w skutek niepłacenia rat leasingowych w terminie na podstawie art. 70913 k.c. Po skutecznym wypowiedzeniu umowy leasingu, finansujący wzywa korzystającego do:
a) zwrotu przedmiotu leasingu
b) zapłaty zaległości oraz przyszłych rat
Brak zwrotu przedmiotu leasingu (np. przywłaszczenie samochodu w leasingu) może spełniać przesłanki, o których mowa w art. 284 k.k.
Art. 284
§ 1. Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 4. Jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Przestępstwo przywłaszczenia jest przestępstwem umyślnym, kierunkowym – to znaczy, że można je popełnić jedynie w zamiarze bezpośrednim. Sprawca musi zatem obejmować świadomością, że rzecz bądź prawo nie należą do niego, a mimo to pragnie on zatrzymania cudzego mienia ruchomego dla siebie lub dla innej osoby, bez żadnego ku temu tytułu. W zamiarze tym nie mieści się więc jedynie czasowe uniemożliwienie dysponowania rzeczą przez jej właściciela. Skutek przywłaszczenia, objęty zamiarem bezpośrednim stanowi utrata rzeczy przez osobę uprawnioną wobec czego szkoda powstała w majątku tej osoby ma w zamierzeniu przywłaszczającego nieodwracalny charakter. Swój zamiar sprawca manifestuje na zewnątrz, pokazując, że traktuje on rzecz lub prawo majątkowego tak jakby był właścicielem.
W praktyce, po wypowiedzeniu mowy leasingu, korporacja leasingowa wzywa do natychmiastowego zwrotu przedmiotu leasingu przez korzystającego. W przypadku zwłoki w wydaniu przedmiotu leasingu, leasingodawca najczęściej upoważnia zewnętrzną firmę windykacyjną do przymusowego odzyskania przedmiotu leasingu. Jeśli firmie windykacyjnej nie uda się odzyskać przedmiotu leasingu, wówczas może dojść do zgłoszenia organom ścigania utraty przedmiotu leasingu (w przypadku aut, policja może zatrzymać pojazd na drodze podczas kontroli) i przywłaszczenia.
W dalszej kolejności leasingobiorca (korzystający) wzywany jest na policję i w przypadku spełnienia przesłanek przywłaszczenia przedmiotu leasingu może mieć postawione zarzuty. Finalnie sprawa może zostać skierowana do rozpoznania przez sąd. W ekstremalnym przypadku zapada wyrok karny, na mocy którego najczęściej oskarżony zostaje zobowiązany do naprawienia szkody na zasadach ogólnych, musi wykonać prace społeczne, posiada nadzór kuratora, notowany jest rejestrze karnym. Sąd wymierza również karę pozbawienia wolności.
Z powyższego wynika, iż nawet niewielka zwłoka w zapłacie raty leasingowej może doprowadzić do poważnych konsekwencji karno-prawnych i finansowych w przypadku braku zwrotu przedmiotu leasingu do leasingodawcy po wypowiedzeniu umowy leasingu.
Opisanych powyżej konsekwencji można uniknąć, zlecając obsługę prawną wyspecjalizowanej kancelarii prawnej lub stosując samodzielnie odpowiednie przepisy oraz normy prawne. W większości przypadków przesłanki przywłaszczenia są nadużywane przez leasingodawców oraz podmioty windykacyjne celem wywierania presji na leasingobiorcy i zmierzają do szybkiego odebrania przedmiotu leasingu.
Naszym klientom rekomendujemy i oferujemy kompleksową pomoc prawną w zakresie umów leasingowych oraz kredytowych. Zapraszamy do kontaktu z naszym zespołem.
Słowa kluczowe: przywłaszczenie przedmiotu leasingu, art. 284 kk, zatrzymanie przedmiotu leasingu, wypowiedzenie umowy leasingu, zwrot przedmiotu leasingu, przesłanki przywłaszczenia, wyrok karny
W przypadku wystąpienia problemów w obsłudze umowy leasingowej / kredytowej zapraszamy do kontaktu z naszymi prawnikami.
Artykuł przygotowany przez serwis: www.strefaleasingu.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.